Βελτίωση του περιβάλλοντος χώρου στην Πολυτεχνειούπολη
Το Πάρκο της Πολυτεχνειούπολης Ζωγράφου αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα πράσινου χώρου που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Το Πολυτεχνείο έχει επιλέξει ειδικά είδη δέντρων με μεγάλη προσαρμοστικότητα στις ξηροθερμικές συνθήκες, που είναι χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος και έχουν μικρές ανάγκες σε νερό. Μερικά από αυτά τα είδη περιλαμβάνουν τη Χαρουπιά (Ceratonia siliqua), τη Δρυς Αριά (Quercus ilex), την Ελιά (Olea europaea), την Κουτσουπιά (Cercis siliquastrum), την Αμυγδαλιά (Prunus amygdalus) και την Πιστακία (Pistacia atlantica).
Επιπλέον, οι περιοχές με χαμηλή βλάστηση στο Πάρκο αποτελούνται από θάμνους και ποώδη φυτά του μεσογειακού κλίματος, όπως ο Σχίνος (Pistacia lentiscus), ο Πρίνος (Quercus coccifera), το Δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis), η Λαδανιά (Cistus creticus, C. salvifolius), ο Ασφόδελος (Asphodelus ramosus), η Γλοβουλαρία η άλυπος (Globularia alypum), το Λυχναράκι (Ballota acetabulosa), το Λαγουδόχορτο (Prasium majus) και ο Βολβός, μούσκαρι (Muscari commutatum).
Για τη μείωση του φαινομένου της αστικής νησίδας, έχουν τοποθετηθεί δενδροστοιχίες σε χώρους στάθμευσης και κατά μήκος δρόμων. Τα δέντρα αυτά παρέχουν σκίαση που βελτιώνει τις βιοκλιματικές συνθήκες σε χώρους συνάθροισης και διαδρομές κοντά σε κτήρια των Σχολών.
Στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, οι περιοχές κοντά στα σύνορα με τον Δήμο Ζωγράφου φιλοξενούν διάφορα είδη δέντρων, ταξινομημένα με βάση την τοποθεσία και τις χρήσεις στο έδαφος:
- Κοντά στο Τεχνικό Λύκειο: Επικρατούν τα Κυπαρίσσια και τα Πεύκη χαλέπιος.
- Στον χώρο στάθμευσης του Αθλητικού Κέντρου: Ποικιλία Πεύκης χαλέπιος, Κουκουναριές, Κυπαρίσσια και Ευκάλυπτοι.
- Στο Αθλητικό Κέντρο: Ελιές, Κουτσουπιές και Πεύκης χαλέπιος.
- Στην περίφραξη για τη στάθμευση των αποριμματοφόρων: Κυρίαρχα δέντρα οι Ευκάλυπτοι και οι Κουτσουπιές.
- Κατά μήκος της Λεωφόρου Αλίμου – Κατεχάκη: Υπερισχύουν τα Πεύκη χαλέπιος σε μεγάλο αριθμό, καθώς και Ελιές, Κυπαρίσσια, και Κουκουναριές.
Εικ. 20. Επισκόπηση του πρασίνου στην Πολυτεχνειούπολη Πρασίνου
Οι δενδροφυτεύσεις σε κάθε περιοχή συμβάλλουν στη βελτίωση των κλιματικών συνθηκών, μειώνουν την αστική θερμότητα και προσφέρουν οπτική και ηχητική προστασία. Συγκεκριμένα, η πυκνή φύτευση των ελιών χρησιμεύει και στην ακουστική και οπτική μόνωση του χώρου.
Η διαχείριση των υπολειμμάτων από τα κλαδέματα δέντρων αξιοποιείται μέσω τεχνικών mulching για τη διατήρηση της υγρασίας του εδάφους και τη μείωση των ζιζανίων, συμβάλλοντας έτσι στην υγεία και την ανάπτυξη των φυτών.
Τέλος, οι δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης έχουν διοργανωθεί με τη συνδρομή εθελοντικών ομάδων φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού, με συντονισμό από τον καθηγητή κύριο Αλέξανδρο Παπαγιάννη, ο οποίος υπηρετεί ως υπεύθυνος της ομάδας εργασίας για το Περιβάλλον της Ειδικής Συγκλητικής Επιτροπής Ενεργειακής και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Μέσα από αυτές τις δράσεις, το Πολυτεχνείο επιδιώκει να αναπτύξει μια βαθύτερη κατανόηση και δέσμευση για τη βιωσιμότητα στην πανεπιστημιακή κοινότητα.
Οι ακαδημαϊκές εγκαταστάσεις περιβάλλονται από εκτεταμένους χώρους πρασίνου. Η Πολυτεχνειούπολη διαθέτει ήδη μεγάλης έκτασης χώρους πρασίνου, καθώς γειτνιάζει με τον Υμηττό και περιλαμβάνει δεντροφυτευμένες εκτάσεις και μικρά άλση. Το ΕΜΠ υλοποιεί παρεμβάσεις για την περαιτέρω ενίσχυση και συντήρηση του πράσινου: έχουν πραγματοποιηθεί φυτεύσεις νέων δέντρων και διαμορφώσεις κήπων, με στόχο τη δημιουργία περισσότερων χώρων ανάπαυσης και σκίασης για την πανεπιστημιακή κοινότητα.
Η ενίσχυση της βιοποικιλότητας αποτελεί προτεραιότητα στην ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου της Πολυτεχνειούπολης. Σε νέες φυτεύσεις επιλέγονται γηγενή είδη φυτών και δέντρων της μεσογειακής χλωρίδας, τα οποία είναι ανθεκτικά στο τοπικό κλίμα και υποστηρίζουν την τοπική πανίδα (πουλιά, έντομα κ.ά.). Για παράδειγμα, τοπικά είδη όπως πεύκα, κυπαρίσσια, ελιές και αρωματικοί θάμνοι χρησιμοποιούνται στη δενδροφύτευση, ώστε το campus να εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον του Υμηττού. Οι επιλογές αυτές μειώνουν τις απαιτήσεις άρδευσης και δημιουργούν οικοτόπους που ενθαρρύνουν τη βιοποικιλότητα. Ήδη, στο σχέδιο βιωσιμότητας του ΕΜΠ προβλέπεται η δημιουργία περισσότερων πράσινων χώρων και η ενίσχυση της βιοποικιλότητας στο campus, με δράσεις που θα εμπλουτίσουν τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
